top of page

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. sınıf 2. dönem 1. yazılı hazırlık

2. dönem 1. yazılı konuları 2. dönemin 1. haftasından başlar. Son işlenen konuya kadardır.





1 - BULMACA BULDURMACA Problemler ve Problem Çözme


Problemler ve Problem Çözme


Bilgisayarlar ve diğer bilişim araçlarının çalışma mantığında kodlama vardır. Kodlama diğer adıyla programlama, kelime anlamıyla belirli şartlara, düzene, problemlerin çözümüne göre yapılması gereken işlemlerin bütünü anlamına gelir.


Bilgisayarda var olan kodlar oluşturulurken problemler ve problemlerin çözümünden yararlanılır. Günlük hayatta da etrafımızda oluşan bazı problemler bilgisayarın çalışma mantığına benzer.



Öncelikle; Problem Nedir?


Problem; günlük hayatımızda karşılaştığımız, çözüm aranması gereken ve çözümü için bilgi, mantık, deneyim ya da dikkat isteyen durumları ifade eder.



Problem çözme adımları


- Problemi anlama


- Bir plan yapma


- Planı uygulama


- Çözümü değerlendirme



Örneğin;


Gece geç yattığınızdan dolayı sabah okul servisini kaçırmanız ve okula geç gitmeniz bir problemdir.


Problemi anlama adımında problemi meydana getiren etkenleri ortaya çıkarırız.


Plan aşamasında gece erken yatmak için planlar yapabilirsiniz. Örneğin televizyon izlemeyi bırakmayı planlarsınız.


Uygulama aşamasında televizyon izlemeyerek gece erken yatmaya başlarsınız.


Değerlendirme aşamasında televizyonu seyretmeyi bırakmanın, sabah erken kalkmanıza olumlu etkisi olup olmadığını kontrol edersiniz. Eğer sabah erken kalkıp okulunuza yetişebiliyorsanız problem çözülmüştür adımlarınız doğrudur.








2 - EN İYİ ÇÖZÜMÜ BULDUM


Strateji nedir?


Strateji önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için ve uygulanan yöntemlerin tümü. Kısaca plan diyebiliriz. Aşağıdaki çözüm stratejileri en bilinen stratejilerdir.


Deneme yanılma, canlandırma yapma, model oluşturma, problemi küçük parçalar hâlinde ele alma, tahmin etme, problemi sadeleştirme, neden sonuç ilişkisi kurma, hesaplama yapma, algoritma oluşturma gibi stratejiler en bilinen stratejilerdir.



Balık Kılçığı Yöntemi


Bu yöntemde problem, balığın baş kısmına yazılır. Daha sonra problemi ortaya çıkaran asıl nedenler balığın gövdesine çizilen çizgiler üzerine yazılır. Eğer bu nedenleri ortaya çıkaran ayrıntılı nedenler varsa bunlar da, çizgiler üzerine birleştirilen daha kısa çizgiler üzerine yazılır.



Balık kılçığı yöntemi, birçok sebebi listelediği için problem nedenlerini hızlı bir şekilde görselleştirir. Bu yöntemle problemi ortaya çıkaran nedenler ayrı ayrı ve net bir şekilde incelenir. Böylece problemin nedenlerini ayrı ayrı görebilir ve ayrı ayrı çözümler geliştirebiliriz.



Ortaya şöyle bir şekil çıkması beklenir;











3 - YÖNERGELERİ TAKİP ET


Problem çözme sürecinde yönergeler


Geçen hafta problem çözümleri için kullanılan stratejileri görmüştük. Bunlardan bir tanesi ise problem çözümlerinde kullanılan bir strateji olan algoritmadır. Bir problemi çözmek ya da belirli bir amaca ulaşmak, bir işi gerçekleştirmek için tasarladığımız yola algoritma yada yönerge denir. Algoritma yardımıyla bir işi adım adım gerçekleştirebiliriz.


Bilgisayarda da programlama yani kodlama yaparken algoritmaları yani yönergeleri kullanacağız. Bilgisayarların yazılımlarla yani bizlerin yazdığı kodlarla çalıştığını biliyoruz. Bu kodlar yönerge dediğimiz yapıdan meydana geliyor. Yani bilgisayarın sırayla yapması gereken işlemlerin bilgisayara tanımlanması diyebiliriz.


Kodlama diğer adıyla programlama kelime anlamıyla belirli şartlara ve düzene göre yapılması öngörülen işlemlerin bütünü anlamına gelir. Yani bilgisayar içerisinde problemlerin çözümü için belirli adımların kodlanması süreci denebilir.


Yönerge ise herhangi bir konuda veya problem çözümünde izlenecek yol, atılacak adımlardır. Gerçek hayatta bu yönergeleri nerede kullanıyoruz ve problemlerimizin çözümünde yönergeler ne işe yarıyor ona bakalım.


Örneğin bir bize adres soran birine sadece tarif ederek adresi bulmasını sağlayabiliriz. Bunun için yapılacak bir listesi vardır ve bunların sırası önemlidir. İşte bu gerçek hayatta kullanacağımız yönergelerden bir tanesidir.







4. VER ELİNİ VERİ


Bilgisayarda “Sabit” olarak tanımlanan veriler problemin çözüm süreci boyunca asla değişmeyen değerlerdir.


Sabit değerler sayısal, karakter ya da özel semboller olabilir. Bu durumda bu değere bilgisayarın hafızasında bir yer ayrılır ve bir isim verilir.


Bilgisayarda “Değişken tanımlandığında değeri, bilgisayarda program çalıştığı sürece değişebilir. Değişkenlere taşıdığı değerleri ifade eden isimler verilir. Böylece bilgisayar bu ismi, ilgili değeri hafızada bulmak için kullanır. Değişkenin içerisindeki değer değişir, değişkenin adı değişmez.


Bilgisayarda çalışan programlar sabit ve değişkenler ile çalışır. Kodlama yaparken sabit ve değişkenler belirlenerek programın çalışma yapısı oluşturulur.


Örneğin fiyat isimli bir değişenin içerisinde 50 değeri atanmış olabilir, program çalıştığı süre içerisinde bu değer değişebilir ancak değişkenin ismi hiçbir zaman değişmez.









5. MANTIKLI DÜŞÜNÜYORUM


Mantıksal Operatörler


Çevrenizde kendisine operatör denen kişiler hiç gördünüz mü?


Operatör kelimesi kelime anlamıyla çalışması için uzmanlık bilgisi gerektiren makineleri yöneten kişilere verilen isimdir.


Örneğin resimde bir kepçe operatörünü görüyoruz.



Peki gerçek hayatta var olan operatör kavramının bizim dersimizle ne ilgisi var ?


Operatörler sadece yukarıda verilen örneklerle sınırlı değildir.



Matematiksel işlemlerde kullandığımız bu işareteler birer operatördür.


”+”, “-“ , ”x” , “/” , “=”


Yukarıdaki matematik operatörleri sayesinde sayıları işleyebiliyoruz.


• Peki, meslek olarak işlerini yapan “Bilgisayar operatörü” gibi kişilerin yaptığı işle bu matematiksel simgelerin arasında nasıl bir ortak yön olabilir ki ikisine de operatör denmektedir?


Operatör kavramı bir aracı, nesneyi ya da sayıyı işletmek/çalıştırmak anlamında kullanılır.


Ayrıca bilgisayar operatörünün bilgisayarı işletme/çalıştırma görevini yerine getirmesine karşın, matematiksel operatörlerin matematiksel işlemlerin uygulanması görevini yerine getirir.







6. BİR ALGORİTMA MASALI


Algoritma; belirli bir problemi çözmek veya bir amaca ulaşmak için tasarlanan tasarlanan yoldur. Algoritma tasarımı yapmak ise bir problemi çözmek için plan yapmaktır.


İşte bizde programlama yaparken bilgisayara hayalimizdeki şeyleri yapması için doğru bir şekilde anlatmalıyız. Yoksa bizi anlamayacak ve hayallerimizdeki programları yazamayacağız. Algoritma bu yüzden çok önemlidir.


Aşağıdaki örneklerde gerçek hayatta uyguladığımız algoritmaları inceleyebilirsiniz.













7 - AKIŞI DEĞİŞTİRİYORUM


Akış Şemaları


Geçmiş haftalarda hayatımızda var olan algoritmaları işlemiştik. Bu dersin amacı ise , akış şeması kavramını öğrenmek. Aslında akış şemaları algoritmaların oklar ve kutucuklarla görselleştirilmiş halidir.


Algoritmaların adım adım yazılmış talimatlar olduğunu geçen hafta görmüştük. Bu yazılı talimatları daha kolay takip etmek için akış şemaları kullanılır.



Algoritmanın akış şeması şeklinde nasıl göründüğünü aşağıdaki resimden inceleyelim. Resimde bir kişinin sabah okula giderken uyguladığı algoritmayı görüyorsunuz. Yan tarafta ise algoritmanın akış şemasını görüyorsunuz.



Akış şemalarının yapısını ve tanımını sunumumuzdan inceleyelim.





Comments


bottom of page