Bu dersimizde bilişim teknolojilerinin sosyal ve kültürel hayata katkılarını ve olası risklerini örnekler vereceğiz. Dijital paylaşımlarda bulunurken, kendimiz ve başkaları üzerindeki etkilerinin hem olumlu hem de olumsuz yanlarının olabileceğini öğreneceğiz. Oyun seçerken dikkat etmemiz gerekenleri öğreneceğiz.
Soru:
Bilişim teknolojilerinin ve internetin insanlar arasındaki iletişime ve sosyal hayata olumlu etkileri neler olabilir?
Bilişim teknolojilerinin sosyal ve kültürel hayata katkıları
Bilgi teknolojilerinin hızlı gelişmesiyle bütün dünyayı saran bir iletişim ağı kurulmuştur, bu küresel iletişim ağı bilimsel araştırmaların, üretkenliğin, kültürel değişmelerin, global ticaretin ve global eğitimin ana bilgi kaynağı olmuştur.
Bu ağ dünyada yaşayan tüm insanlar arasında iletişim kurmak için bir merkez oluşturmaktadır. Böylece insanlar kolaylıkla yazılı, sözlü veya görüntülü olarak iletişime geçebiliyor.
Soru:
Sizce internet olmadan önce insanlar ne yapıyordu?
İnternetin kullanımından önce insanlar ve iletişim
1980 ve 1990’larda insanlar boş zamanlarında radyo dinliyor ya da televizyon izliyorlardı. Bugün ise televizyon hâlâ popülaritesini koruyor olsa da insanlar genelde interneti kullanarak zaman geçiriyor. İnternetin olmadığı günlerde insanlar radyo, gazete ve daha sonra televizyon aracılığıyla bilgi edinmeye başladılar.
Artık günümüzde saniyeler içinde mobil cihazlar yardımıyla bilgi edinebilmekteyiz. İnsanlar eskiden birbiriyle haberleşmek için mektupları kullanırken artık internet üzerinden telefonla görüntülü konuşabiliyor. Mektup yerine pek çok dijital veriyi saniyeler içinde ve ücretsiz bir şekilde e-posta yardımı ile başkasına gönderebiliyor. İnternet birçok mesleği de etkiledi. Artık alışverişler, ödevler internet üzerinden yapılıyor.
Soru:
İnternetten alışveriş sizce insanları nasıl etkilemiştir?
İnternetten çevrimiçi alışveriş
Gıda, temizlik, giyim, oyuncak, kırtasiye gibi ürünleri tüketici ile buluşturan iş kolları bu durumdan etkileniyor. Artık insanlar marketlere, dükkânlara gitmek yerine istedikleri anda internet sayfalarında gezinerek sanal alışveriş yapmayı tercih ediyorlar.
Soru:
Meslekler yeni teknolojik gelişmelerden nasıl etkilenmiş olabilir?
Teknolojinin gelişimi ve mesleklere etkisi
Teknolojinin gelişmesiyle sektörlerde de değişiklikler gözlemleniyor. Bazı meslekler teknolojiyi daha yoğun kullanmaya başlıyor bazıları ise yeni düzene ayak uyduramayıp yok oluyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yeni meslekler ortaya çıkmıştır. Bunlardan bazıları aşağıdadır.
• Bilgisayar Programcısı
• Grafik Tasarımcı
• Sosyal Medya Uzmanı
• Siber Güvenlik Uzmanı
• Bilişim Teknoloji Uzmanı
Soru:
Müzik sektörü yeni teknolojik gelişmelerden nasıl etkilenmiş olabilir?
Teknolojinin gelişimi ve müziğe etkisi
Artık daha küçük aygıtlara daha çok müzik verisi sığabilmektedir. Daha kaliteli sesler üretilip saklanabilmektedir. Çevrimiçi müzik ile herkes istediği anda mobil cihazları ile istediği yerden müzik dinleyip video izleyebilmektedir. Kendi müzik kütüphanemizi oluşturabiliriz. Kütüphanemize istediğimiz zaman, istediğimiz yerden ulaşabiliriz.
Teknolojinin gelişimi ve iş hayatına etkisi
Teknoloji ile basılı materyallerin yerini dijital materyaller almaya başlamıştır. Bu şekilde daha az kâğıt kullanımı olmaktadır. Teknolojinin sağladığı diğer kolaylıklardan biri de insanların kimi zaman evden çıkmadan ya da seyahat etme zorunluluğu olmadan çalışabilme olanağı sunmasıdır. Örnek olarak çevrimiçi konferanslar ile toplantılar yapılması veya anlık geri bildirim verebilme imkânı verilebilir.
Teknolojinin gelişimi ve E-kitap, E-dergiler
E-kitap veya e-dergi kelimelerinin başındaki e harfi elektronik demektir. E-kitap ve e-dergiler bilgisayarların veya diğer elektronik cihazların ekranında okunabilen metinden oluşan dijital biçimde sunulan yayınlardır.
Soru:
Eğitim, teknolojik gelişmelerden nasıl etkilenmiş olabilir?
Teknolojinin gelişimi ve eğitim
Eğitim ortamları da değişen teknoloji ile yeniden şekillenmektedir. Zamandan ve mekandan bağımsız olan uzaktan eğitim programları ve sanal ortamda ders veren öğretmenler giderek yaygınlaşmaktadır. Özellikle 2020 mart ayında başlayan salgın ile birlikte eğitim ihtiyacı uzaktan eğitimle karşılandı.
Soru:
Sizce teknoloji ve bilişim teknolojileri hayatımıza hiç olumsuz olarak etki eder mi?
Teknolojiden yararlanırken dikkat edilmesi gereken durumlar
Teknolojinin sosyal ve kültürel hayata olumlu katkıları olduğu kadar olumsuz etkileri de vardır. Sosyal ağları kullanırken ya da elektronik ortamda oyun oynarken zamanımızı doğru kullanmaya dikkat etmeli ve karşılaşabileceğimiz tehlikelerin bilincinde olmalıyız. Önemli olan bu teknolojileri, gelişen dünyaya ayak uydurmak ve eğitim-öğretim amacıyla da kullanmaktır.
Bilişim teknolojilerinde kullanılan dilin önemi
Günümüzde internet ve daha da özelinde sosyal medya ve diğer haberleşme uygulamaları birçok insan tarafından kullanılıyor. Çoğu kişinin kullandığı bu ortamda kullanılan kısaltmalar, simgeler, yabancı kelimeler, yabancı kelimelerle Türkçe kelimelerin birleşiminden oluşan ifadeler ve kavramlar ne yazık ki dilimizi olumsuz etkileyebiliyor. Ayrıca bu dil karşımızdaki insana önem vermediğimiz sonucunu da çıkarabiliyor.
Bilişim teknolojilerinde kullanılan dilin önemi etkinlik:
Aşağıda iki arkadaşın telefon görüşmelerini görüyorsunuz. Sizce kullanılan dil doğru mudur? Doğru değilse bu konuşmaların doğruları neler olabilir?
Bilişim teknolojilerinde kullanılan dilin önemi etkinlik cevap:
Bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanırken Türkçenin düzgün kullanımına dikkat etmemiz gerekiyor. Dilimizin bozulmasına yol açabilecek kısaltma ve terimlerden uzak durmamız gerekiyor. Böylece daha anlaşılır ve düzgün bir iletişim ortaya çıkacaktır. Aşağıdan inceleyiniz.
Bilişim teknolojileri ve güvenlik
Teknolojinin olumlu ve olumsuz olabilecek yönlerini inceledik. Şimdi bilişim ortamında yani sanal ortamda dikkat etmemiz gereken bazı durumları inceleyeceğiz.
Soru:
Bir düşünün, yakın bir arkadaşınız, tatilde yaşadığınız ve hatırlamak istemediğiniz bir anınızın fotoğrafını size sormadan çekti ve izin almadan kendi sosyal medya hesabında paylaştı. Tepkiniz ne olurdu? Nasıl bir davranışta bulunurdunuz?
Cevap:
Böyle bir davranış doğru değildir. Dijital ortamda verileri paylaşırken dikkat edilmesi gerekir yoksa istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Fotoğraf veya bilgilerin yanlışlıkla veya istenmeyen kişilerle paylaşılması kişileri üzebilir, zarar verebilir.
Paylaşılan fotoğraf veya yazıların belki de bir gün hiç istemediğimiz ortamda karşınıza çıkması ya da istemediğimiz kişilerin eline geçmesi kişilere zarar verebilir. Tıpkı karda yürüdüğümüzde arkamızda iz kaldığı gibi internette de ayak izimiz kalıyor. Bu nedenle dikkat etmeliyiz.
Dijital ayak izi bırakmamak için dikkat edilmesi gerekenler
Aşağıda internette ayak izi bırakmamak için yapılması gerekenler mevcuttur. İnceleyiniz.
Soru:
Dijital oyun, yada bilgisayar oyunu nedir?
Dijital oyun
Dijital oyun; çeşitli teknolojilerle programlanan ve kullanıcılara görsel bir ortam sunarak, çoğu zaman kullanıcıdan belirli bir takma isim ve parola yardımıyla giriş yapmasını sağlayan, belirli bir amaca yönelik, genellikle kazanma-kaybetme üzerine kurulu platformlardır.
Dijital oyunların da her oyunun olduğu gibi ilk çıkış ve üretilme amacı eğlencedir. Fakat teknolojinin de gelişmesine bağlı olarak zaman geçtikçe oyunlar eğitsel, stratejik, macera vb. amaçlarla da üretilmeye ve kullanılmaya başlanmıştır.
Dijital oyunlarını seçerken dikkat edilmesi gerekenler
Bir oyunu seçerken veya oynarken önce bu oyunun bize ne gibi etkileri olacağı üzerinde düşünmeliyiz. Bir oyunun olumlu etkileri olabileceği gibi olumsuz etkileri de olabilir.
Örneğin; bir savaş oyunu oynarken strateji kurma, karar verme becerisi kazanabileceğimiz gibi şiddet uygulama veya eğilimi gösterebilir ve kötü davranışlarda bulunabilirsiniz. Araba yarışı oyunları oynarken dikkat ve refleksler artar, trafik kurallarını öğrenebilirsiniz bunun yanı sıra kuralları ihlal etme ve etrafa zarar verme gibi olumsuz davranışlar da edinebilirsiniz.
Dijital oyunların olumlu ve olumsuz yanları
Dijital oyunların da olumlu ve olumsuz yanları vardır. Bazı oyunlar eğitim amaçlı çok büyük fayda sağlarken bazıları ise kişilere zarar verebilir.
Olumsuz Yanları
• Bilgisayar oyunları, çok fazla vakit kaybına neden olabilir.
• Bireyleri yalnızlığa sürükleyebilir.
• Bazı oyunlar pahalı olabilir, ekonomik sorunlara sebep olabilir.
• Bireyi gerçek yaşamdan uzaklaştırabilir.
• Eğitiminiz için gerekli olan zamanı ayırmanıza engel olabilir.
Olumlu Yanları
• El ve gözlerinizi kontrol becerinizi geliştirebilir.
• Düşünme becerilerinizi geliştirebilir.
• Strateji ve yöntem geliştirme becerilerini geliştirebilir.
• Yaratıcılığı geliştirebilir.
• Bazı oyunlar gerçek hayata yakındır ve meslek eğitimlerinde kullanılır. Örneğin helikopter pilotlarına tehlikesiz eğitim vermek için helikopter oyunlarıyla eğitimler verilir. Bunlara simülasyon oyunları denir.
Dijital oyunların bedenimize olumsuz etkileri:
Eğer dikkat etmezsek dijital oyunların bedenimize olumsuz etkileri olabilir. Bu etkiler aşağıdadır inceleyiniz.
Sonuç:
Bu dersimizde bilişim teknolojilerinin sosyal ve kültürel hayata katkılarını ve olası risklerini örnekler verdik. Dijital paylaşımlarda bulunurken, kendimiz ve başkaları üzerindeki etkilerinin hem olumlu hem de olumsuz yanlarının olabileceğini öğrendik. Oyun seçerken dikkat etmemiz gerekenleri öğrendik.
Günün oyunu 1:
Günün oyunu 2:
Comments