Bu dersimizde bilgisayar ağlarını hatırlayacağız. Ardından bilgisayar ağlarının kullanım alanlarını, bilgisayar ağ türlerini öğreneceğiz.
Soru:
Bilgisayar ağı dendiğinde aklınıza ne geliyor?
Bilgisayar ağı
İki ya da daha fazla bilgisayarın bilgi paylaşımı veya iletişimi için bağlanmasıyla oluşan yapıya “Bilgisayar Ağı” denir. Birçok ağ çeşidi vardır. En büyük bilgisayar ağı İnternettir.
İnternet, birbiriyle tüm dünya üzerinde yayılmış bilgisayar ağlarının birleşiminden oluşan devasa bir bilgisayar ağıdır. Telefon hatlarıyla birbirine bağlı bu ağda, kişi ve kuruluşların kullandığı farklı yapıda bilgisayarlar ve bu bilgisayarlarda kullanılan farklı işletim sistemleri bulunabilir.
Ağ çeşitleri
İnternet ağlarını öğrendik. İnternet en geniş ağdır. Daha küçük ağlar da mevcuttur. Bunlar, Yerel Alan Ağı (LAN), Metropol Alan Ağı (MAN), Geniş Alan Ağı (WAN) 'dır.
Yerel Alan Ağı
Birbirine yakın mesafedeki; aynı binada veya aynı oda içerisinde bulunan bilgisayarların bağlanmasıyla oluşturulan ağlardır. İngilizcesi Local Area Network'tur. Bu nedenle kısaltması LAN olarak bilinir.
Metropol Alan Ağı
Bir şehir ya da geniş bir mekânda bulunan Yerel Alan Ağlarının birbirine bağlanmasıyla oluşan ağ türüdür. İngilizcesi Metropolitan Area Network'tur. Bu nedenle kısaltması MAN olarak bilinir.
Geniş Alan Ağı
Birbirine çok uzak mesafedeki bilgisayar veya ağların bağlanmasıyla oluşan ağ türüdür. İngilizcesi Wide Area Network' tur. Bu nedenle kısaltması WAN olarak bilinir.
Ağlar Kullanım Alanları
Bilgisayar ağları okul, hastane, banka, kütüphane gibi insanın ihtiyaç duyabileceği her yerde kullanılır. Birçok kullanım amacı vardır.
Dosya paylaşımı: Ses, müzik, video gibi dosyaların paylaşımıdır.
Donanımların paylaşımı: Yazıcı, tarayıcı gibi cihazların birçok bilgisayar tarafından kullanılmasını sağlar.
Uygulama paylaşımı: Birbirleriyle iletişim kuran oyun, programların farklı kişilerce ortak kullanımını sağlar.
İletişim kurmak: Birbirinden uzak şehirlerde bulunan insanların, bilgisayar ağlarını kullanarak yazılı veya görüntülü konuşma şeklinde iletişime geçebilmesini sağlar.
Bilgisayar ağları video:
Kablosuz ağ teknolojisi
Kablosuz ağ bilgisayarlar, tabletler, cep telefonu ve diğer ağ aygıtları arasında iletişim kurmak için radyo sinyal frekansını kullanarak ayarlanmış bir ağdır. Wi-Fi ağı veya WLan olarak da adlandırılır. Kurulumu kolay ve kablo gerektirmeyen bu ağ günümüzde popüler bir hal almıştır.
Kablosuz ağlar günümüzün vazgeçilmez teknolojilerinden olmuştur. Kafeler, restoranlar, oteller, havaalanları gibi birçok alanda bu ağları kullanmaktayız. Evimizde ve İşyerimizde kablosuz internetleri aktif olarak kullanıyoruz.
Bilgisayar ağları için gereken donanım ve cihazlar
Bilgisayar ağları için gereken bazı donanım ve cihazlar vardır. Bunlar “Modem”, “Ağ Kablosu”, “Ağ Kartı” dır.
Modem
Modem uzak yerlerdeki bilgisayarlar arasındaki bilgi iletişimini telefon hattı aracılığıyla sağlayan aygıttır. Aşağıdaki resimde modemi görüyorsunuz. Arkasında bulunan deliklere ağ kablosunu bağlanarak internete bağlanır.
Ağ Kablosu
Ağ kabloları, bir bilgisayarı diğer bilgisayarlara bağlamak veya yazıcı, tarayıcı gibi cihazları paylaşmak için iki veya daha fazla bilgisayarı bağlamak için kullanılan kablolardır.
Aşağıdaki resimde kablo uçlarına dikkat ederseniz modemin girişlerine takılması için Jak ismi verilen plastik parçalar vardır.
Ağ Kartı
Ağ kartı anakart üzerinde bulunan yuvaya yerleştirilerek bilgisayar ağlarında bulunan diğer bilgisayarlarla veri alışverişini sağlamakta kullanılan iç donanım parçasıdır. Yine dikkat ederseniz aşağıdaki resimde ağ kablosunun ucunda bulunan Jakın gireceği yeri görüyorsunuz.
Dağıtıcı (Switch)
Bilgisayarların ve diğer ağ birimlerinin birbirlerine bağlanmasına olanak sağlayan ağ donanım birimine dağıtıcı(switch) denir. Switch kelimesinin Türkçe'deki karşılığı ‘ağ donanımı’dır. Switch teknolojisi sayesinde cihazlar arasındaki iletişimin sağlanması kolaylaşır. Switch bilgisayarlarda, ağ donanımlarında ve yazıcılarda kullanılmaktır. Modemden farklıdır, modem internet sağlar switch ise modemden aldığı interneti cihazlara dağıtır.
Yönlendirici (Router)
Modemin sağladığı internet servisini, kişisel cihazlarından kullanmanızı sağlar. Modem aslında bu görevi görse de bazen Routerlere ihtiyaç duyulur.
Örneğin işyerinde internet modemi kablosuz çekmeyecek kadar uzakta. O halde kablo yardımıyla uzaktaki modemden aldığınız interneti Routere bağlayarak istediğiniz yerde kablosuz yayın yaptırabilirsiniz. Mavi deliğe internet olan kablo takılır. Diğer sarı deliklerden ise istenen sayıda kablo takılıp kablolu internet de alınabilir. Yani çoğaltıcı görevi de görür.
İnternet tarayıcısı:
İnternet yada web tarayıcısı kullanıcıların İnternet üzerinde bulunan bilgilere ulaşmasını ve görüntülemesini sağlayan yazılımların genel adıdır. İnternet üzerindeki bilgi kaynakları web sayfası, resim, video veya başka içerik türü olabilir. Birçok markanın arama motoru vardır. Ayrıca birçok arama yöntemi vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Dosya türüne göre arama
Matematiksel işlemler
Birim çevirileri
Gün doğumu ve gün batımı saatleri
Kelimelerin tanımları
Hava durumunu öğrenme
Çeviri yapma
Görsel arama
Telif hakkına göre arama
İntranet teknolojisi
İntranet; bir kurum içinde haberleşmeyi ve kurum içi iletişimi sağlayan, kurumlara özel oluşturulan web sitesi ağıdır. Bu sistemler kurulduğu kuruluş içinde bulunan bilgisayar ve yerel geniş ağların birbirine bağlanmasını sağlar.
İntranet kelimesinin Türkçe karşılığı kurum içi ağ ya da dahili ağ olarak kullanılır. Bu sistem ile internet bağlantısı olmasa da kurumda bulunan cihazlar arasında iletişim ve veri alışverişi sağlanabilir. Örneğin hastane bilgisayarlarında doktorlar röntgen sonuçlarını bu ağ üzerinden görür.
Ağ bağlantıları etkinliği:
Aşağıda öğrendiğimiz bazı kavramlar vardır. Bu kavramları aşağıdaki cümleleri okuyarak verilen boşluklara doğru bir şekilde doldurunuz.
Boşluk doldurma cümleleri:
1 -Ağ tarayıcısı da denen kullanıcıların ağ sunucuları üzerinde yer alan HTML veya daha gelişmiş
sayfaların açılmasını sağlayan, genel ağa dosya yükleme ve ağdan dosya indirme gibi işlemlere
olanak tanıyan yazılıma ……………………......…. denir.
2- Sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları (LAN) ve geniş alan ağlarını (WAN)
birbirine bağlayan, çoğunlukla TCP/IP tabanlı ağlara …………................... denir.
3 - İki ya da daha fazla bilgisayarın bilgi paylaşımı veya iletişimi için bağlanmasıyla oluşan yapıya
…………….......… denir.
4- Bilgisayar ağları …………………………..………. gibi yerlerde kullanılır.
5- Bilgisayar ağlarında …………………………........….. gibi farklı türlerde dosyaları paylaşabiliriz.
6- Bilgisayar ağlarında tek bir ………………................….. kurarak maliyeti azaltabiliriz. Böylece pek çok
bilgisayarın bulunduğu bir bilgisayar ağında tek bir bilgisayardan çıktı alabiliriz.
7- Birbirine yakın mesafedeki; aynı binada veya aynı oda içerisinde bulunan bilgisayarların bağlanmasıyla oluşturulan ağlara …………………………………. denir.
8- Aynı ağ iletişim kurallarını kullanan iki bilgisayar ağı arasında veri çerçevelerinin iletimini sağlayan
ağ donanım birimine .…............................................. denir.
9- Birden fazla bilgisayarın ya da cihazın birbirine bağlanmasını ya da iletişim kurmasını sağlayan
fiziksel veya mantıksal büyük ağlara ............................................... denir.
10- Bir bilgisayarın ağ üzerindeki diğer araçlarla veri alışverişini sağlayan iç donanım birimine
….........……...….. denir.
11- Ağ kartından çıkan veri ……….................….. yolu ile modeme ulaştırılır.
12- Bilgisayarların ve diğer ağ birimlerinin birbirlerine bağlanmasına olanak sağlayan ağ donanım
birimine ….................................... denir.
13- Bilgisayarların telefon hattı üzerinden internete bağlanmasını sağlayan elektronik cihaza
……............……. denir.
14- Kişisel bilgisayar, video oyunu konsolları, akıllı telefonlar gibi cihazların kablosuz olarak internete
bağlanmasını sağlayan teknolojiye ……...................… denir. Bu teknoloji dizüstü bilgisayarların ve
diğer taşınabilir cihazların yakınlarındaki kablosuz erişim noktaları aracılığıyla yerel alan ağına
bağlanabilmesini sağlar.
Ağ bağlantıları etkinliği yanıtlar:
Ağdaki sorunlara çözüm önerileri:
Aşağıda verilen ağ bağlantısı problemlerini okuyunuz. Problemlerin nasıl çözüleceğini düşününüz ve bu problemlere çözüm önerileri üretiniz.
Problem durumu 1.
Çok önemli bir ödevi yapmak için bilgisayarın başına oturdunuz ancak bilgisayarın internete bağlanmadığını fark ettiniz. Bu durumu çözmek ve bilgisayarı internete bağlamak için neler
yapabilirsiniz? Tüm olasılıkları düşünerek açıklayınız.
Problem durumu 2.
Okulunuzda bir bilişim teknolojisi sınıfı yok ve kurmak istiyorsunuz. Bu konuda bir ekip kuruldu ve siz de bu ekiptesiniz. Bilişim teknolojisi sınıfındaki bilgisayarların birbirlerine bağlanması için nelerin gerekli olduğunu anlatan bir sunum hazırlayınız.
Problem durumu 3.
O gün Ebru’nun doğum günüdür. Ebru doğum gününe gelen arkadaşlarına video açmak ister ancak bağlantı yavaş olduğu için video bir türlü açılmaz. Ebru bu duruma anlam veremez çünkü birkaç saat önce aynı videoyu kolaylıkla açmıştır. Sizce video neden açılmamaktadır? Ebru’ya bu konuda neler önerirsiniz.
Problem durumu 4.
Semiha ve ailesinin evindeki internet bağlantısı sınırlıdır. Ay sonunda yüklü bir fatura gelince babası Semiha’yı yanına çağırır ve bu durumu açıklamasını ister. Semiha önceki aylardaki gibi birkaç kez ders videoları izlediğini ancak bunun da faturayı etkilemeyeceğini söyler. Babası Semiha’ya inanmaz. Semiha bu durumu çözmek için hemen işe koyulur. Sizce bu durumun sebebi ne olabilir? Semiha bu durumu çözmek için neler yapmış olabilir?
Problem durumu 5.
Zeynep’in babasının iş yeri dört katlıdır ve babasının bilgisayarı dördüncü kattadır. Zeynep ev ödevini yazıcıdan çıkarmak için babasının iş yerine gider ancak babasının bulunduğu katta yazıcı olmadığını bunun için giriş kattaki bilgisayarı kullanması gerektiğini öğrenir. Zeynep bu duruma anlam veremez çünkü önceki hafta derste bir bilgisayar ağında dosya ve yazıcı paylaşımı yapılabileceğini öğrenmiştir. Hemen babasının yanına gider ve iş yerinde bulunan bilgisayarların tümünün aynı yazıcıyı kullanabilmesi için gerekli işlemleri yapmaya karar verir. Sizce Zeynep bilgisayar ağında hangi işlemleri yapmış olabilir?
Sonuç:
Bu dersimizde bilgisayar ağlarını hatırladık. Ardından bilgisayar ağlarının kullanım alanlarını, bilgisayar ağ türlerini öğrendik.
Günün oyunu 1:
Günün oyunu 2:
Comments