Bu dersimizde gizlilik, güvenlik, mahremiyet kavramlarını, kullanıcı adı ve şifre oluşturulurken dikkat edilmesi gereken kuralları inceleyeceğiz. Daha sonra siber tuzakları ve bizi internette tehdit eden durumları inceleyeceğiz. Öncelikle bazı sorulara cevap bulmaya çalışalım.
Soru 1:
Günlük yaşamınızda bir başkası tarafından erişilmesini istemediğiniz kişisel eşyalarınız var mı?
Soru 2:
Bu eşyalarınız farklı kişilerin eline geçerse ne gibi sonuçlar ortaya çıkabilir?
Soru 3:
Bu eşyalarınızı korumak için neler yapabilirsiniz?
Gizlilik ve mahremiyet
Soru:
Gizlilik ve mahremiyet kelimelerinin ne anlama geldiğini biliyor musunuz?
Cevap:
Gizlilik ve mahremiyet aynı anlama gelir. Gizlilik, kişinin özel hayatındaki bilgilerinin yabancılardan saklanmasıdır.
Soru:
Gizli kalması gereken bilgiler İnternet ortamında yabancıların eline geçerse ne gibi sonuçları olabilir?
Cevap:
Dijital ortamda güvende tutmamız gereken bilgilerin ve bu bilgilere bir başkasının erişmesi durumunda ortaya çıkabilecek olumsuzluklara dolandırıcılık, hakaret, sahte evrak düzenleme, veri silme - kopyalama - hırsızlık, banka hesaplarına erişme gibi örnekler verebiliriz.
Bilgisayarda ve İnternette Gizlilik, Güvenlik
Gizlilik, kişinin özel hayatındaki bilgilerinin yabancılardan saklanmasıdır demiştik. Bilgisayar veya internette ise gizlilik kişilere ait bilgilerin, resimlerin, video veya benzer dokümanların başka kişilerden veya kurumlardan saklı tutulması olayıdır. Gizli kalması gereken bilgilerin korunması için çeşitli yöntemler vardır. Bunların en başında güçlü şifre yani parolalar gelir.
Parola - Şifre
Parola, bilgisayarda veya çevrimiçi hesaplarda oturum açmak ve başka kullanıcıların erişimini engellemek için kullanılan gizli anahtarlara denir. Diğer adı şifredir.
Kişisel bilgilerimizin bir başkası tarafından ele geçirilmemesi için şifre oluşturmak önemlidir ve oluşturulacak şifrelerin güçlü ve tahmin edilemeyecek kadar zor olması gerekir.
Güçlü şifre koyma video:
Güçlü şifre koyma etkinliği
Ahmet Bey E-posta hesabı için güvenli bir şifre oluşturmuştur. Şifresini unutmaması için öncelikle “Samsunlu” kelimesiyle kodlamıştır. Kutuların altındaki boş kısımlara şifreyi oluşturan karakterlerin özelliklerini yazınız.
Çözüm:
Ahmet Amca e-posta hesabı için güvenli bir şifre oluşturmuştur. Şifresini unutmaması için öncelikle “Samsunlu” kelimesiyle kodlamıştır. Ardından aşağıdaki adımları izlemiştir. Gördüğünüz gibi 7. adımda şifresini bulunması zor hale getirmiştir. Harf ve farklı karakterler kullanarak şifre güvenliğini sağlamıştır.
Elektronik posta adresi:
Gerçek hayatta çevremizdeki insanlar bize ulaşmak istediğinde ev adresimize yönelirler. İşte elektronik posta adresi de sanal ortamda da bize ulaşılmasını sağlayan dijital bir adrestir.
Elektronik ortamda bu adres, e-mail (e-posta) adresi olarak adlandırılır. E-posta adresi, çoğunlukla, kişinin kullanıcı numarası ve kullandığı sistemin adresinden oluşur.
Örneğin webmaster@ankara.edu.tr , egitimdebil@gmail.com, demir@yahoo.com, örnek e-mail adresleridir. Dikkat edilirse adres, @ (et) işareti ile ayrılmış iki kısımdan oluşur. İlk kısım kişinin kendi sistemindeki kullanıcı numarası; ikinci kısım ise, bulunduğu sistemin adresini belirtir.
Elektronik posta hizmeti veren platformlar:
E-posta hesabı alma yaş sınırı 13'tür. Şu an e-posta hesabımızın olması yasal değildir. Fakat ilerde e-posta adresi almanız gerekecektir. Dijital bir çağda yer alabilmek için en başta elektronik posta adresi gelmektedir. Bunun için ücretsiz bazı servisler aşağıda verilmiştir.
Microsoft Outlook
Microsoft Outlook uygulaması üzerinden e postalarınızı tek bir platformdan kontrol edebiliyorsunuz. Uygulamada seyahat programlarının otomatik olarak dahil edilmesi, paket teslimatları ve ödenmesi gereken faturalar gibi bazı işinizi kolaylaştıracak özelliklerden de yararlanabilirsiniz.
Gmail
Dünyadaki en popüler e posta servisidir. Mail adresi almak isteyenler genellikle Google’ın mail servisi olan Gmail’i tercih ediyorlar.
Yahoo Mail
Yahoo Mail, Gmail gibi dünyada çok yaygın kullanılan eposta uygulamalarından biri. Android ve IOS cihazları için ücretsiz olarak e posta oluştur ma imkanı sağlıyor: Kullanıcılar isterlerse farklı e posta adresleriyle de giriş yapabiliyorlar.
Siber - Dijital Tuzaklar
Buraya kadar bilgi gizliliğini, güvenli şifre oluşturmayı, e posta adreslerini inceledik. Şimdi sanal ortamda bizim bilgilerimizi tehdit eden durumları inceleyeceğiz.
Dijital kelimesinin anlamını öğrenmiştik. Elektronik ekranları olan cihazlar için kullanılan bir kelimeydi. Siber kelimesi de aynı anlama gelir. İki kelime de sanal ortamı belirtmek için kullanılır. Bu ortamda bizim bilgilerimizi tehdit eden bazı durumlar vardır.
Bunlardan bazıları, dijital dolandırıcılık, bilgi hırsızlığı, sahte hesap kullanımı, resim video hırsızlığı, mesaj la tehdittir.
Soru:
Whatsapp isimli mesajlaşma uygulamasından çok güvendiğiniz bir arkadaşınız aşağıdaki resmi gönderdi. Bu ayakkabıyı almanız için sizden bu resmi 100 kişiye göndermenizi istedi. Ne yaparsınız?
Cevap:
Ayakkabıyı para ile satan ve bundan para kazanan bir firma, size neden bedava ayakkabı versin? Bu soruyu sorduğumuzda cevaba ulaşmış oluyoruz. Bu bir dolandırıcılık yöntemi ve 2020 yılının kasım ayında bu yöntem sayesinde binlerce kişi dolandırıldı.
Sistem şöyle işliyor, dolandırıcılar aşağıdaki resmi internet sitelerinde yaymaya başlıyor. Özellikle sosyal medya siteleri kullanılıyor. Daha sonra bunu gören masum vatandaşlar önce dolandırıcılara kişisel bilgilerini veriyor ve sonra başka kişilere de ayakkabı kazandıracağını düşünerek iletmeye başlıyor. Böylece masum vatandaşlar maddi kayıplara uğruyor.
Siber tuzaklar video:
Siber tuzakları anlama yöntemleri:
Sonuç:
Bu dersimizde gizlilik, güvenlik, mahremiyet kavramlarını, kullanıcı adı ve şifre oluşturulurken dikkat edilmesi gereken kuralları inceledik. Daha sonra siber tuzakları ve bizi internette tehdit eden durumları inceledik. Artık daha dikkatliyiz.
Günün oyunu 1:
Günün oyunu 2:
Comments