Bu dersimizde dijital vatandaşlık kavramını, dijital vatandaşlık uygulamalarını, e-okul, e-devlet, e-randevu, e-bankacılık gibi uygulamaları öğreneceğiz. Ayrıca iyi bir dijital vatandaş olmanın ilkelerini öğreneceğiz.
Dijital ne demektir?
Fransızca kökenli bir sözcük olan dijital sayı ile ilgili, sayı temeline dayalı, sayısal anlamlarına gelir. Burada bahsedilen sayısal işlem 1 ve 0 arası değerlerle sayısala dönüştürme işlemidir. Bu işlem bilgisayarın çalışma yapısını oluşturuyor. 1 ve 0 rakamları elektronik ortamda görüntü oluşmasını sağlayan özel sinyaller oluşturuyor. Bunu geçen derslerimizde de konuşmuştuk.
Bugünün teknolojisi ve internetiyle dijital araçlar giderek yaygınlaşıyor. Bunun sebebiyse temelde pratiklik sağlaması, zamandan tasarruf imkanı tanımasıdır.
Bizim dilimizde dijital sıfat olarak kullanılır. Örneğin dijital okul, dijital saat, dijital kamera, dijital devlet gibi.
Yurttaş - Vatandaş nedir?
Aynı yurt üzerinde yaşayan, bir yurda yurttaşlık bağıyla bağlı bulunan herkese yurttaş denir. Yurttaş ve vatandaş sözcükleri aynı anlama gelir. Örneğin ülkemizde 82 milyonun üzerinde yurttaş yada vatandaş yaşamaktadır.
Hepimiz bu ülkede yaşayan ve eşit haklara sahip vatandaşlar yani yurttaşlarız. Birlikte yaşayan yurttaşlar olarak bazı toplumsal kurallara ya da yasaların belirlediği kurallara uymak zorundayız.
Soru
Daha iyi bir yurttaş olmak için insanlar birbirilerine nasıl davranmalıdır?
Cevap:
Yalan söylememek, hırsızlık yapmamak, dolandırıcılık yapmamak, hakaret etmemek, trafik kurallarına uymak, nezaket kurallarına uymak, sıraya girmek, çevreyi korumak ve kirletmemek, başkalarının haklarına saygı duymak, doğaya saygı duymak gibi davranışlar iyi bir yurttaş olmanın temelleridir. Son yıllarda salgın durumundan dolayı maske takmak da iyi bir vatandaş olmanın şartıdır.
Soru:
Dijital ve yurttaşlık vatandaşlık kavramlarını öğrendik. Peki dijital yurttaş nedir?
Dijital Yurttaş - Vatandaş
Bilgi teknolojilerinin gelişmesi ile bir çok işlem bilgisayar ve internet aracılığı ile yapılmaya başlanmıştır. Günlük hayatta yapılan resmi işlemler , bankacılık işlemleri, iletişim, eğitim, üretim, alışveriş gibi işlemler dijital ortamda da yapılmaya başlanınca dijital vatandaşlık kavramı ortaya çıkmıştır.
Dijital vatandaşlık, teknolojinin gelişmesi ile resmi işlemler , sosyal iletişim , eğitim, üretim gibi alanlarda bilgi teknolojilerini uygun ve doğru kullanma becerisine sahip kişilere denir.
Normal vatandaşlık - dijital vatandaşlık
Özet olarak normal vatandaşlık ve dijital vatandaşlığın temelinde insanların uyması gereken kurallar vardır. Bu kurallara tüm vatandaşlar uymalıdır.
Soru:
Daha iyi bir dijital yurttaş olmak için birbirimize nasıl davranmalıyız?
Cevap:
İnternet aracılığı ile dünyanın dört bir yanından birbirine bağlanan insanlar aynı çevrim içi ortamı paylaşırlar. Tıpkı, bizim aynı ülkeyi, aynı şehri paylaştığımız gibi. Buna dijital ya da siber dünya da diyebiliriz. Çevrimiçi ortamda da, gerçek hayatta olduğu gibi bazı kurallar vardır.
Dijital ortamı paylaşan herkesin bu kurallara uyması beklenir. İşte buna da dijital yurttaşlık diyoruz. Yani, gerçek hayatta uymamız gereken tüm kurallara İnternet’te gezinirken de uymamız gerekir. Dijital vatandaşlığın 9 boyutunda uymamız gereken kuralları inceleyelim.
Dijital vatandaşlık video:
Soru:
e- bankacılık, e-devlet, e-okul gibi isimlerin başındaki e harfi ne anlama geliyor?
Cevap:
e- bankacılık, e-devlet, e-okul gibi isimlerin başındaki e harfi elektronik kelimesinin kısaltmasıdır. Elektronik, elektrik kullanarak bilgi işleyen, taşıyan veya depolayan elemanları ve sistemleri inceleyen bilim dalıdır.
Dijital uygulamalar
Birçok iş ve işlemlerin daha kolay yapılabilmesi için dijital uygulamalar akıllı telefon, tablet, bilgisayar ve akıllı saat gibi mobil cihazlarda çalışması için hazırlanmış uygulama yazılımlarına dijital uygulama denir. Devletin yaptığı resmi uygulamalar da vardır. Şimdi bunları görelim.
E devlet:
e-Devlet, e-Devlet Kapısı, veya Dijital Türkiye, devlet hizmetlerinin kullanıcı ihtiyaçları göz önüne alınarak elektronik ortamda, güvenli, kesintisiz ve hızlı olarak ortak bir nokta üzerinden vatandaşa doğru bilgiye ulaştırılmasını amaçlayan web tabanlı bir sistemdir.
PTT müdürlüklerinden veya PTT şubelerinden e-devlet şifresi alınmalıdır. Şifre almak için kendimiz başvuru yapmalıyız. Başvuru esnasında üzerinde T.C. Kimlik No yazılı olan nüfus cüzdanımız yanımızda olmalıdır.
Faydaları
- Zamandan kazanç sağlanır,
- Maliyet düşer, verimlilik, hayat kalitesi ve memnuniyet artar,
- Kâğıt ihtiyacı ve kullanımı azalır,
- Var olan bilgilere istediğiniz yer ve ortamda ulaşmayı sağlar.
- Hem devlet hem de vatandaş için karar almada kolaylık ve hız sağlanır.
E-devlet video:
E- okul
e-Okul, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Millî Eğitim Bakanlığı Bilişim Sistemleri projesi kapsamında 2007 yılının Ocak ayında kullanıma açılmış olan bir okul yönetim bilgi sistemi web yazılımıdır. Bir öğrencinin okula kaydından başlayıp, mezuniyetine kadar olan tüm süreci içeren bir sistemdir.
EBA - Eğitimde Bilişim Ağı
Eğitim Bilişim Ağı ya da kısaca EBA, Türkiye'de T.C Millî Eğitim Bakanlığı tarafından kurulan sosyal nitelikli eğitsel elektronik içerik ağı. Bakanlığa bağlı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından tasarlanmıştır ve işletilmektedir.
Aktif katılım ile sosyal bir ders ortamı sunan Eğitim Bilişim Ağı, aynı zamanda öğretmenler tarafından öğrencilerin düzenli olarak takip edilmesine olanak sağlıyor. Özellikle 2020'de çıkan salgın döneminde öğrencilerin eğitime ulaşması açısından büyük faydaları olmuştur.
EBA video:
Dijital Ayak İzi
İnternet ve sosyal medyada dolaşan, akıllı telefonlara ve tabletlere yükledikleri uygulamalara telefondaki birçok yere erişim izni verenlerin unutmaması gereken bir gerçek var: İnternette dolaştığımız mecralarda bıraktığımız "Dijital ayak izlerimiz" kayıt altına alınıyor. Bırakılan bu izlerin yarın bir gün karşımıza çıkma olasılığı oldukça yüksek. Şimdi bir test yapalım.
Dijital ayak izi testi:
Aşağıdaki testi çözünüz. Daha sonra kaç adet a, kaç adet b yanıtınızın olduğunu sayın. a şıkkı sayınızı 2, b şıkkı sayınızı da 1 ile çarpın. Daha sonra her iki puanı toplayın. Bu sizin İnternet ortamındaki Dijital Ayak İzi Puanınız olacak. Daha sonra bu puanları inceleyeceğiz.
9 ise; Dijital ortamda ayak izlerin çok yoğun olmasa da var. Yanıtlarını gözden geçir. İnternet’te paylaştığın bazı şeyler senin güvenliğin için riskleri de beraberinde getirir. İzlerinin azlığı az risk taşısa da özel bilgilerini paylaşırken yine de çok dikkatli davranmalısın.
10-14 arasında ise; Dijital ayak izin oldukça yoğun. Hemen paylaşımlarını gözden geçirmelisin ve bundan sonrası için İnternet’te kendini korumak konusunda çok daha hassas davranmalısın. Yanıtlarına yeniden bak.
15-18 arasında ise; Dijital ortam yani İnternet senin ayak izlerinle dolu! İnternet’te neler paylaşıyorsun? Şimdi bu sorunun yanıtını düşün ve durumunu değerlendir. Henüz geç kalmış sayılmazsın ama bundan sonrası için bazı kararlar almalı ve bu kararları uygulamalısın. Artık, İnternet’e girdiğin andan itibaren güvenli davranmalı, kendi saygınlığına zarar verecek davranışlardan uzak durmalısın. Unutma, dijital ortamdaki ayak izlerin silinmez. Kendine bir liste yap ve bu listeye ‘çevrimiçiyken yapmaman gereken kuralları’ yaz. Bu listeyi bilgisayar başındayken görebileceğin bir yere as ve dijital ayak izini kontrol altına al.
Sonuç:
Dijital vatandaşın ne olduğu ve dijital vatandaşlığın 9 boyutunu öğrendik. e-Devlet ve özellikle E-Okul web sitelerinin amaçlarını inceledik, son olarak İnternet’te nelere dikkat etmemiz gerektiğini öğrendik.
Günün oyunu 1:
Günün oyunu 2:
Comentarios